Khi trưởng thành cũng như khi còn nhỏ người phụ nữa dân tộc khơ mú đã làm đẹp bằng cách đeo đồ trang sức. Xà tích cũng là một trong những đồ trang sức có giá trị thẩm mỹ và có giá trị về kinh tế.
Thông thường xà tích thường được làm bằng bạc trắng theo kỹ thuật chế tác thủ công truyền thống. Đây cũng là một trong những của hồi môn mà cha mẹ cho con gái khi đi lấy chồng.
Xà tích do nghệ nhân trong vùng tự chế tác bằng phương pháp thủ công truyền thống đó là nghề trạm bạc.\
Để đúc được dây xà tích đòi hỏi tay nghề hết sức điêu luyện và kỳ công.
Xà tích được đeo khi người phụ nữ đi hội hè cưới xin, ngày lễ tết khi cần ăn mặc diện, xà tích được đeo bên hông làm tăng thêm vẻ đẹp thân hình eo ót của phụ nữ dân tộc khơ mú. Vì dân tộc này mặc váy có phần gióng eo của phụ nữ Thái.
Trong đời sống tâm linh của dân tộc khơ mú cũng giống dân t ộc Thái. Khi có người qua đời đồ trang sức này cũng được đem ra trưng diện khi làm lễ tiễn đưa hồn người chết về thế giới bên kia.
Cách chế tác và nguồn gốc sử dụng cũng giống như dân tộc Thái và một số dân tộc khác trong vùng Tây Bắc.
|