Má lẹ là một thử quả mặc hoang ở trong rừng được người Thái mang vẻ chơi trò chơi tá lẹ.
Sau mỗi vụ nông nhàn hằng ngày tết dân tộc Thái thường tổ chức nhiều trò chơi truyền thống như ném còn, đánh cù (tỏ sáng) hay múa xòe, đánh trống chiêng trò chơi to mak le là một trò chơi được nhiều người ưa thích, nó thu hút được mọi đối tượng cùng tham gia, không phân biệt lứa tuổi giàu nghèo.
Mask lẹ là một loại quả mọc hoang trong rừng già, qua to có từng đốt như quả đỗ trong có hạt to khi già màu nâu đỏ (da lươn). Vỏ quả có 3 lớp, lớp ngoài cứng như gáo dừa màu nâu nhạt, trong có hạt khi già thì cứng. Nhân khi đốt lên có chất dầu. Khi non hạt ăn được rất bùi. Một quả có khoảng 15-20 hạt. Cây leo lên các cây to khác quả to lủng lẳng như quả đỗ và người ta thường thu hoạch mak lẹ vào cuối mùa đông hoặc gần tết. Makle mang về chặt ra lấy hạt để chơi và có thể để được lâu mà không bị mốc mọt. (10 năm cũng được). Khi chơi xong có thể cất đi sang năm chơi tiếp.
Ngày nay ở vùng Tây bắc do rừng già đã bị chặt nên mak le đã không còn nhiều. Makle có 2 loại to và nhỏ:
- Mak lẹ có vỏ chưa bóc ,đường kính 7 cm.
+ Quả to gọi là mak le quai,
+ quả nhỏ gọi là mak lẹ cáy.
Quả mak lẹ có đường kính 4 cm dày dẹt 1 cm.
Tuy mak lẹ không còn nhiều tuy nhiên trò chơi dân gian mak lẹ vẫn được dân tộc Thái duy trì nhất là vào dịp tết. Đây chính là một trò chơi có ý nghĩa cộng đồng rất rộng lớn nó còn mang tính nhân văn sâu sắc bởi nó mang tính hỗ trợ nhau được nhiều đối tượng cùng tham gia.
|
