Bem là một sản phẩm của nghề mây tre đan thủ công của đồng bào dân tộc Thái.
Bem do những người đan ông đan cho những người phụ nữ trong gia đình dùng hoặc các chàng trai đan tặng các cô gái để thể hiện tình cảm của mình.
Bem là đồ đựng dành riêng cho những người phụ nữ. Đựng quần áo, vải, trang sức. Đựng của hồi môn cho các cô gái khi về nhà chồng. Khi đón dâu cô nào mang đi càng nhiều bem càng nhiều chăn đệm càng được coi là giàu có. Khi tang ma bem cũng được dùng những vật dụng của người chết để mang ra nhà mồ. Để cho người chết dùng sang thế giới bên kia.
Bem được đan bằng cây tre, loi hoặc mây.
Bem có hai bộ phận:
1 .Thân bem:
Được đan bằng những sợi nan chẻ nhỏ 0.5 cm. đan loong đôi. Thân bem có hình tứ giác, phía trước 2 bên cạnh hơi phình ra đáy và miệng hơi khum vào. Bem được đan 2 lớp vừa tạo độ thẩm mỹ vừa tạo độ bền. Miệng bem được đan cao 5 cm để khi đậy nắp bem lồng vào miệng bem tạo sự kín đáo. Thân bem được đan 2 lớp. Lớp ngoài đan bằng cây loi, nan nhỏ, đan lóng 1. Lớp trong đan nan to 1 cm, đan nóng đôi. Nếu là bem cải hoa (lai ăm) thì cả lớp ngoài và lớp trong đều được đan nong đôi.
2. Nắp bem.
Cao khoảng 20 cm cũng đan có hình dáng giống như thân bem, trên đỉnh của nắp bem nẹp 2 thanh tre to bằng chiếc đũa chạy chéo nhau để giữ cho nắp bem được chắc. Chạy viền xung quanh các gờ cạnh của bem là một đường dây mây được quấn chắc để cho chiếc bem vừa đẹp vừa chắc. Giữa nắp và thân còn tạo 2 móc mây khit nhau để có thể dùng khóa khóa lại. Ngoài ra còn có 2 dây mây trên nắp để có thể gánh hoặc khiêng bem dễ dàng.
Chiếc bem không chỉ là đồ đựng đơn thuần của người phụ nữ Thái, nó còn thể hiện 1 nét văn hóa truyền thống của người Thái. chiếc bem có thể thể cho cả đời người phụ nữ Thái cho tới khi qua đời.
Hiện nay việc dùng hòm gỗ, tủ đã dần thay thế bem đan bằng mây tre nhưng trong nếp nhà sàn thì chiếc bem vẫn có vai trò nhất định trong đời sống của người dân tộc Thái.
|
