Dân tộc Thái đen ở Sơn La thường làm nhà sàn để ở cho thoáng mát. Khác với ở xuôi có những gian buồng được phân cách bởi vách ngăn. Ngược lại ở dân tộc Thái Sơn La các gian buồng nằm chỉ được ngăn cách bởi quá giang chứ không có vách ngăn. do đó cái ly đô có tác dụng ngắn cách giữa các vách ngăn buồng. Song nó không những để che kín không gian phòng ngủ mà nó còn là một sản phẩm được chị em phụ nữ khéo tay tạo nên. thể hiện tính thẩm mỹ thông qua cách thiết kế thêu dệt., ghép hoặc pha màu trên rèm ly đô (hua man)
Ly đô được chia làm 2 phần: phần đầu ly đo gọi là hua man phần ly đo gọi là dẳng man.
Đầu ly đô thường làm bằng vải khit nuối hoặc ghép những mảnh vải màu nhỏ gọi là "tok bửa" hay thêu những hình hoa văn quả trám hoặc hoa bầu hoa mướp... Đó chính là phần được làm cầu kỳ nhất, nó góp phần làm tôn lên vẻ đẹp của chiếc ly đô bởi trong là những hình hoa văn thổ cẩm, xung quanh rìa ngoài được được viền 3 hàng vải lụa tơ tằm nhuộm màu xanh đỏ hồng tím hoặc vàng ngoài ra kèm với những dải vải màu còn có trang trí những quả núi nhỏ màu trắng gọi là nhính hay hon cáy. Buông xuống dọc theo dải ly đô chính là những dải vải được cắt theo hình cà vạt màu xanh đỏ. tím vàng. Cứ 15-20 cm có một dải cà vạt khác màu gọi là lạp man để tăng thêm sự diêm dúa màu mè trong rất sặc sỡ và sinh động. Phía trên đầu cùng của ly đô có một hàng vải để xỏ que hoặc dây căng trên ly đô.
Dẳng man được làm bằng vải kẻ karo tự dệt của dân tộc Thái ghép lại chiều ngang bằng chiều dài của đầu ly đô được đính với đầu ly đô. dẳng man và hua man được ghép đính với nhau tạo thành một chiếc ly đo hoàn chỉnh hài hòa. và nhiều chiếc li đô trong gai đình dân tộc Thái tạo nên sự bài trí trong gia đình cũng như đem lại sự ấm cúng kín đáo trong phòng ngủ ở các ngôi nhà sàn xinh xắn.
-
Chiều đai ly đô: 2.92m
-
rộng 2.19m
-
Hua man cao: 46 cm
-
Dẳng man cao 1.72m
-
Lạp man: dài + rộng
-
Số lạp man hình lưỡi mác hoặc cà vạt: 12 cái.
|
