Đan lát là một nghề thủ công truyền thống của người Thái. Trong tình trạng nền kinh tế tự cung tự cấp thì đan lát trong các gia đình người thái để tạo ra các vật dụng hàng ngày là vô cùng quan trọng. Đối với người Thái tất cả các phương tiện đồ dùng trong gia đình hàng ngày đều là sản phẩm của đan lát. Vì vậy đan lát là nhu cầu thiết yếu trong hoạt động kinh tế của người Thái.
Nguyên liệu đan là tre, mây, nứa, nguyên liệu có sẵn trên địa bàn của họ. Với kinh nghiệm cổ truyền thì đồng bào thường khai thác nguyên liệu về mùa khô để tránh mối mọt. Công cụ chính dùng để đan là dao. Các loại nan được sử dụng đan các công cụ khác nhau đều được chế biến theo nguyên tắc riêng, nguyên liệu riêng.
Người Thái có kỹ thuật đan độc đáo, mỗi sản phẩm có kỹ thuật đan khác nhau. Màm mây đan kiểu tal eo ho đan nong ma kiểu lai ăm,.. các loại gùi, ếp, bung đan kiểu lóng đôi lóng mốt.
Chiếu đơn (phựm sát) là một sản phẩm độc đáo của nghề đan lát cổ truyền người Thái đây là một dạng tấm trải để ngồi có tác dụng giống như chiếc chiếu cói của người kinh thường dùng. Đặc biệt hơn chiếc chiếu của người Thái được đồng bào nơi đây đan bằng tre, nứa, lạt, giang mà thành. Ngồi ăn cơm rất hợp với ngôi nhà sàn. Chiếu có tuổi thọ khá lâu từ 5-10 năm càng dùng lâu càng bóng.
Chiếu gồm 4 hiện vật được đan bằng nạt giang theo kiểu lóng đôi.với hoa văn hình học là các hình chữ nhật chạy viền xung quanh chiếu, ở giữa tạo ra các hoa văn hình vuông, chiều ngang 8 ô vuông, chiều dài 13 ô vuông kích thước của chiếu số 1 và 2 là 92x217 cm. Chiếu 2 đan lóng 1 với các hoa văn hình chữ nhật kẻ chéo chạy xung quanh. Phía giữa chiếu cũng đan theo kiểu lóng đôi nhưng tạo ra các đường thằng chạy song song.theo chiều ngang bằng các hình chữ nhật chéo nhau.
Chiếu số 3 và 4 được đan bằng tre theo kiểu lóng đôi. Các nan dọc và nang ngang được đan chồng lên nhau theo kiểu chéo vuông góc. nhìn chéo tạo ra các hoa văn trang trí kiểu bậc thang và các mũi tên nối tiếp nhau.
Chiếu số 3 có kích thước là 184x78 cm
chiếu số 4 có kích thước là 184x87 cm
Với kỹ thuật đan lóng đôi các nan tre được đan sử dụng 1/2 cật cùng 1/2 lớp gần cật nên tạo ra những viền hoa văn kẻ sọ chéo khác màu rất hài hòa. Các nan chiếu mong, to bản khoảng 1.5 cm.
|
