Dân tộc Thái (Thái trắng) cũng giống như người Thái đen có nghề dệt phát triển rất sớm. Việc trồng bông dệt vải là một nghề truyền thống không thể thiếu của người Thái. Họ không chỉ dệt vải để may mặc làm chăn màn và các vật trang trí như ly đô, gối, địu trẻ em... Mà con dệt những đồ dùng thiết yếu trong gia đình như túi đeo để đựng đồ, đó là đồ cúng, đồ dùng tang ma, đồ dùng khi đi nương, đi thăm bạn bè, khi đi chợ. Túi có 2 loại trong đó một loại thì được dệt bằng khít "nho", một loại được dệt bằng vải sợi bông se thành sợi to nên túi rất dày dệt khổ hẹp, loại này thường dùng trong việc sinh hoạt hàng ngày như để đựng đồ đi nương, đi rừng (đựng những đồ nặng) vì độ bền cao, còn "thông khít, nho" thì thường dùng trong việc cưới xin, cúng lễ, đi ngày hội hè bởi có màu sắc sặc sỡ đẹp. Đặc biệt túi còn được dùng trong tang ma là giành đựng đồ vật thiêng cho "khươi cốc" tiễn hồn ma lên trời. Như vàng bạc, tiền của, xà tích, vòng tay... mà bố mẹ để lại cho khươi cốc.
Với ý nghĩa như vậy nên để dệt "húk thông" người Thái cũng chọn ngày tốt, thời tiết đẹp để hồ sợi, giăng sợi dệt vải vì với người Thái mỗi sự kiện, việc làm ăn sinh sống thường bao giờ cũng gắn với vấn đề tâm linh. Còn việc dệt "Húk thông" cũng thường vài năm mới làm một lần vì túi cũng không dùng thường xuyên mà độ bền lại cao lên ít khi bị rách.
1) Túi đeo "thông lăngk" người Thái trắng Quỳnh Nhai Sơn La:
- Túi có chiều rộng: 29cm; sâu 22cm; quai dài 36cm; quai rộng 15cm
- Túi được dệt bằng sợi bông xe gộp 3 - 4 sợi nên sợi to nên dệt mảnh vải rất dày.
- Túi được viền vải tơ tằm màu vàng cam và xanh lá cây.
- Ở đáy phía ngoài có đính chỉ thành chùm bằng tơ tằm dài 2cm, gọi là "pui" màu hồng và xanh.
- Túi được ghép lại từ 2 mảnh vải theo lối khâu vắt, một mảnh ở giữa, còn 1 mảnh dài khâu vắt ghép 2 bên cảnh làm quai túi (quai liền).
- Túi thường được dùng cho đàn ông là phổ biến, còn phụ nữ đôi khi đi gần còn có thể dùng "xỏng", đỏ. Nhưng đôi khi đi xa thì dùng túi tiện hơn.
- Có thể nói trong xã hội hiện đại mặc dù có nhiều loại rúi song người Thái vẫn ưa dùng túi Thái tự dệt bởi nó rất tiện lợi, bền đẹp. Ở nhiều bản làng vẫn duy trì việc dệt túi bởi trong đời sống tâm linh vẫn không thể thiếu đồ dùng bằng túi.
|
