Vợt xúc cá do người đàn ông chế tác hoặc số ít phụ nữ cũng biết đan. Song chủ yếu là đàn ông chế tác vì nó còn đòi hỏi phải cho vào khung hình chữ nhật uốn từ cây tre chẻ nhỏ.
Vợt xúc cá (cak xak) là một vật dụng quen thuộc trong đời sống hàng ngày của cư dân trồng lúa nước cũng như dân tộc Thái. Người Thái có câu "Căm khảu dú nắng nak, căm pak dù nẳng năm". Chính vì thế muốn ăn cá phải kiếm ở dưới nước. Vợt xúc cá là một trong những dụng cụ đánh bắt cá. Mà mỗi gia đình dân tộc Thái nào cũng phải có vài chiếc loại này để xúc côn trùng (tô hén, to manh, khảu sạnk) loại thưa để xúc cá tôm.Vợt còn để vớt rêu ở ao hồ sông suối. (tawk).
Vợt xúc cá còn dùng để xúc hồn người khi cúng vợt do những người đàn ông chế tác từ sợi bông đã qua xe chỉ thành sợi to sau khi đan xong vợt được cạp bằng tre gọi là cop cakxak tre được uốn hình tam giác cạp với vợt được đan hình túi miệng tròn, đáy tròn.
Vợt xúc cá để xúc giống như đánh giậm ven bờ. ngoài ra còn hứng khe mối khi tháo ao tháo ruộng. một loại có tay cầm cán dài giống như gáo múc. Loại vợt đó nông và hẹp hơn dùng để xúc cá trong giỏ, chậu hoặc vó.
Vợt xúc cá mang ý nghĩa tâm linh rất sâu sắc. Ngoài việc dùng vớt cá nó được sử dụng trong lễ cúng khék khuon, hịa khuôn người ta sẽ hớt hồn về. "xỏn khuôn" Khi có người trong gia đình mất trước lúc tiễn đưa người nhà ra đồng thì có tục con cháu đi vòng quanh quan tài rồi thì người ta khiêng quan tài qua đầu những người họ hàng con cháu thì có 1 người cầm vợt hớt hồn của những người sống về không cho theo người chết cũng gọi là xỏn khuôn.
Chịu ảnh hưởng của các dân tộc khác về kiểu dáng và tính năng sử dụng.
Hiện vật còn mới, một cái đã qua sử dụng song còn tốt.
|
