1. Sự kiện, nhân vật lịch sử và thuộc tính di tích
Di tích Hang Dơi (Tây thiên đệ nhất động) là một hang đá tự nhiên nằm ở dưới dãy núi đá trùng điệp về phía Đông - Bắc thị trấn Mộc Châu. Tại đây không những di tích có cảnh đẹp của thiên tạo, mà còn có dấu vết của người Việt Cổ. Qua khảo sát của Viện khảo cổ học tháng 9/1992, tại di tích này đã thu được kết quả về hiện vật khảo cổ học gồm: Mảnh tước, Rìu mài lưỡi, Bi đá, mảnh gốm.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp trung đoàn 174 của sư đoàn 316 đã trú quân tại đây để tăng cường cho chiến dịch Tây Bắc năm 1952 và giải phóng Điện Biên Phủ.
Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ từ năm 1965 đến năm 1975 sư đoàn 335 đã cất giấu vũ khí và trú quân tại đây để tăng cường cho mặt trận phía Bắc Lào.
2. Giá trị lịch sử, khoa học, nghệ thuật
Là một di tích có giá trị về danh lam thắng cảnh, phản ánh cái đẹp của thiên tạo, càng làm tăng thêm lòng yêu quê hương đất nước của mỗi con người chúng ta. Không những thế nó gắn liền với lịch sử giữ nước của dân tộc.
Ngoài ra di tích Hang Dơi "Tây thiên đệ nhất động" còn có ý nghĩa lịch sử trong sự nghiệp của ngành khảo cổ học, nghiên cứu sự phát triển của người tiền sử. Qua đây sơ bộ đánh giá tại di tích này đã có sự cư trú của người tiền sử trong hậu kỳ đá mới. Đây là những di tích hậu kỳ đá mới tương đối thuần trong hang động Tây Bắc được biết hiện nay. Thuộc nền văn hoá hoà bình (theo báo cáo khảo cổ học tháng 9/1992).
3. Tình trạng bảo quản hiện vật
Thực trạng của di tích hiện nay còn nguyên vẹn không có sự phá hoại của con người và thiên nhiên.
Hiện nay địa phương đang quản lý. Hàng năm duy trì dẫn khách thăm quan.
|