I. Tên gọi
Lịch sử tên gọi:
Trong thời kỳ bắt phá ác liệt của đế quốc Mỹ (1965-1968) vào miền Bắc nuớc ta, sau khi chúng đã bị thất bại nặng nề ở chiến trường miền Nam, hòng ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc đối với miền Nam. Thời kỳ đó, Sơn La cũng là một trong những trọng điểm bắn phá của đế quốc Mỹ, đặc biệt là huyện Mộc Châu. Bởi nơi đây là một địa bàn quan trọng về kinh tế và quốc phòng của tỉnh Sơn La và vùng Tây Bắc là nơi tập trung đông dân cư của các dân tộc cùng sinh sống, các nông trường, lâm trường lớn các cơ sở sản xuất chế biến công nghiệp của Trung ương. Thấy rõ Mộc Châu có vị trí quan trọng như vậy nên ngay từ đầu đế quốc Mỹ đã cho máy bay đánh phá ác liệt hòng huỷ diệt sức sống và uy hiếp tinh thần đồng bào các dân tộc Mộc Châu, đồng thời nhằm cắt đứt mạch máu giao thông giữa thủ đô Hà Nội với các tỉnh Tây Bắc và sang vùng thượng Lào. Trút hàng nghìn tấn bom đạn gây bao tội ác với đồng bào các dân tộc Mộc Châu. Chúng không chỉ điên cuồng đánh vào các trận địa quân sự, còn bắn phá cả các điểm đông dân cư, các công trình kinh tế, văn hoá truờng học, bệnh viện, đường xá, cầu cống tại thị trấn Mộc Châu.
Đau xót trước những thiệt hại, mất mát về người và của trong những trận bom tàn phá của đế quốc Mỹ, để khắc cốt ghi tâm trong mỗi người dân Mộc Châu và khơi dậy lòng căm thù giặc sâu sắc, ý chí chiến đấu kiên cường của đồng bào các dân tộc Mộc Châu.
Năm 1969, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc thị trấn Thảo nguyên Mộc Châu đã dựng bia căm thù ở Km 70 thuộc trung tâm thị trấn thảo nguyên, từ đó bia được gọi tên là Bia căm thù km 70.
Di tích này đã trở thành một vật chứng lịch sử trong cuộc kháng chiến chống giặc Mỹ xâm lược của dân tộc ta.
II. Địa điểm phân bố di tích, đường đi đến:
Bia Căm thù km 70 - thị trấn Thảo Nguyên Mộc Châu cạnh trục đuờng quốc lộ 6, cách thị trấn của bia quay ra đuờng quốc lộ 6. Du khách đến di tích bằng các phuơng tiện như ô tô xe máy, xe đạp hoặc đi bộ rất thuận tiện.
III. Sự kiện, nhân vật lịch sử và thuộc tính của di tích:
Công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc đang trên đà phát triển mạnh, là hậu phương vững chắc của chiến trường miền Nam, trong khi đó cuộc chiến đấu chống quân Mỹ xâm lược và tay sai ở miền Nam đang giành đuợc những thắng lợi to lớn, bị thua đau đế quốc Mỹ vẫn không từ bỏ âm mưu chiếm toàn bộ nước ta, chúng điên cuồng đem máy bay ra bắn phá miền Bắc, nhằm biến nước ta thành thuộc địa kiểu mới của chúng.
Ngày 5/8/1964, chúng dựng lên sự kiện Vịnh bắc bộ để bắn phá miền Bắc nước ta, trong tình cảnh cả nước có chiến tranh. Hội nghị ban chấp hành TW lần thứ 12 (12/1965) đã họp và nêu rõ “Chống Mỹ cứu nước là nhiệm vụ thiêng liêng của cả dân tộc từ Bắc chí Nam” và đề ra nghị quyết “Phải kịp thời chuyển hướng cả về tư tưởng và tổ chức chuyển hướng xây dựng kinh tế và tăng cường lực lượng quốc phòng, nhằm đáp ứng nhu cầu yêu cầu: Bảo vệ miền Bắc chi viện cho miền Nam và xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật ban đầu cho XHCN ở miền Bắc.
Cả nước ta đã bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ, trong chiến tranh phá hoại miền Bắc, tỉnh Sơn La là một trong những trọng điểm đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ, vì Sơn La có một vị trí chiến lược quan trọng: Là cửa ngõ bảo vệ phía Tây Bắc, là trung tâm của khu Tây bắc, có nhiều dân tộc, Sơn La có 250 km đường biên giới tiếp giáp với Lào, là một trong những chỗ dựa trực tiếp của cách mạng Lào,
Chính vị vậy, sau khi đánh vào khu IV qua thủ đô Hà Nội, đế quốc Mỹ đã đánh thẳng lên Sơn La. Chúng đánh dồn dập có tính chất huỷ diệt và cùng một lúc chúng sử dụng tổng hợp các phưong thức chiến tranh gián điệp và biệt kích khắp nơi nhằm tạo nên một tình trạng rối loạn về an ninh chính trị, phá hoại khối đoàn kết dân tộc, phá hoại tiềm lực kinh tế và quốc phòng của điạ phương, thu hút một phần tiềm lực của Trung ương để đối phó, gây trở ngại cho miền Bắc và chi viện cho tiền tuyến lớn và trực tiếp ngăn chặn sự chi viện của đế quốc cho cách mạng Lào.
Đặc biệt chúng thấy rõ Mộc Châu là địa bàn quan trọng về kinh tế và quốc phòng của tỉnh Sơn La và của cả vùng Tây Bắc. Đế quốc Mỹ đã cho máy bay tàn phá ác liệt hòng huỷ diệt sức sống và uy hiếp tinh thần đồng bào các dân tộc Mộc Châu. Đồng thời nhằm cắt đứt mạch máu giao thông giữa thủ đô Hà Nội với các tỉnh Tây Bắc.
Trong thời gian cuối năm 1965 đến năm 1966, không quân Mỹ đã trút nhiều tấn bom xuống khu vực Mộc Châu, ở địa phận trung tâm thị trấn thảo nguyên (km70) nơi có các xí nghiệp chế biến công nghiệp của quốc gia nhằm phá huỷ toàn bộ khu công nghiệp của tỉnh và trung ương.
Sự thiệt hại trong những đợt bắn phá của đế quốc Mỹ là vô cùng to lớn.
Đau xót trứơc những mất mát, hy sinh trên mảnh đất thảo nguyên: Ngày 17/10/1969 Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Mộc Châu đã xây dựng bia căm thù tại nơi đây nhằm ghi lại mối thù đối với đế quốc Mỹ xâm lược và khơi dậy ý chí chiến đấu kiên cường của đồng bào các dân tộc Mộc Châu.
Nội dung bia đã ghi”Đời đời khắc cốt ghi tâm mối thù không đội trời chung đối với giặc Mỹ xâm lược”.
Bia đã trở thành một di tích lịch sử trong hàng ngàn những vật chứng lịch sử ghi lại một thời kỳ kháng chiến chống Mỹ xâm lược của dân tộc ta.
IV. Giá trị lịch sử của di tích
Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đang lùi vào quá khứ, đất nước ta đang từng ngày đổi mới, những vết thương chiến tranh đang ngày được hồi phục, thay vào đó là màu xanh của bình yên và sự sống, song những hiện vật nhỏ nhoi những tấm bia xây dựng đơn giản đã trở thành những chứng tích cho các sự kiện lịch sử của dân tộc.
Bia căm thù km 70 được xây dựng vào những năm chiến tranh ác liệt trên đất nước ta, nó có ý nghĩa rất lớn lao và khắc sâu mối thù và ý chí chiến đấu kiên cường của đồng bào các dân tộc Mộc Châu nói riêng và tỉnh Sơn La nói chung.
Nó tồn tại mãi mãi cùng thời gian trong bề dày lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Di tích nằm ở vị trí rất thuận lợi cho du khách đến viếng thăm.
|
